60% ca đậu mùa khỉ ở TP HCM là người nhiễm HIV

Theo đại diện Sở Y tế TP HCM, hiện 35 bệnh nhân được điều trị khỏi bệnh và hết thời gian cách ly, hai trường hợp tử vong trong bệnh cảnh suy giảm miễn dịch.

Thống kê của Viện Pasteur TP HCM, khu vực phía Nam đã phát hiện 74 ca đậu mùa khỉ.

Đậu mùa khỉ có cách lây gần giống HIV do tiếp xúc, cọ sát với mụn nước, quan hệ tình dục với người đang mắc… Hầu hết bệnh xảy ra trên nhóm đồng tính nam, người song tính, người có nhiều bạn tình, lây qua đường quan hệ tình dục.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ghi nhận 96% người mắc là nam giới, hơn 50% là người sống chung với HIV. Đến hết tháng 9, toàn cầu có hơn 91.000 ca đậu mùa khỉ tại 115 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Trong bối cảnh số người mắc đậu mùa khỉ phần lớn là bệnh nhân HIV, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP HCM (HCDC) tăng giám sát và phòng chống bệnh trong hai tháng cuối năm, tập trung vào nhóm nguy cơ này, với sự hỗ trợ của Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Mỹ tại Việt Nam.

Theo đó, tất cả người đang sử dụng dịch vụ phòng chống HIV (bao gồm cả tư vấn xét nghiệm, điều trị methadone, điều trị ARV, dự phòng trước phơi nhiễm, dự phòng sau phơi nhiễm) đều được sàng lọc các triệu chứng nghi ngờ đậu mùa khỉ. Những trường hợp nghi ngờ sẽ được chỉ định làm xét nghiệm chẩn đoán. Trường hợp đã có xét nghiệm xác định sẽ được đánh giá tình trạng lâm sàng và phân tuyến điều trị phù hợp.

HCDC phối hợp với Hội phòng chống HIV/AIDS TP HCM tư vấn, sàng lọc và chăm sóc hỗ trợ bệnh nhân đậu mùa khỉ tại tất cả khoa tư vấn, điều trị nghiện chất và HIV/AIDS của các Trung tâm Y tế quận huyện và TP Thủ Đức, các phòng khám ngoại trú HIV/AIDS và các tổ chức dựa vào cộng đồng.

Sau hai tháng triển khai kế hoạch này, ngành y tế sẽ đánh giá kết quả, kỳ vọng chủ động kiểm soát sự lây lan đậu mùa khỉ trên địa bàn. Với việc tăng cường chủ động sàng lọc, dự báo số ca bệnh được phát hiện có thể tăng cao thời gian tới. “Người bệnh được phát hiện sớm và được tư vấn kịp thời để không lây cho người khác, sẽ góp phần cắt đứt chuỗi lây nhiễm, qua đó kiểm soát được dịch bệnh”, đại diện Sở Y tế TP HCM nói.

Kể từ tháng 9, khi ca đậu mùa khỉ nội địa đầu tiên được phát hiện, ngành y tế đã đẩy mạnh phòng chống bệnh như tăng cường truyền thông, nhất là trong các nhóm cộng đồng nguy cơ, tập huấn kỹ năng chẩn đoán và điều trị cho các phòng khám da liễu, phụ khoa công lập và ngoài công lập, tập huấn kỹ năng kiểm soát dịch bệnh tại cộng đồng cho các trung tâm y tế, trạm y tế.

Đậu mùa khỉ được xem là một bệnh truyền nhiễm tái nổi, trước đây chỉ lưu hành tại châu Phi. Từ tháng 4 năm ngoái, bệnh bùng phát ở châu Âu và Mỹ, sau đó được ghi nhận trên toàn thế giới. Bệnh lây truyền trực tiếp từ người sang người thông qua các tiếp xúc gần như tiếp xúc da – da (bao gồm sờ trên da có sang thương, quan hệ tình dục đường miệng hoặc hậu môn), tiếp xúc miệng – miệng (bao gồm hôn), tiếp xúc miệng – da (như quan hệ tình dục đường miệng hoặc hôn trên da), nói chuyện gần với người đang phát tán virus qua giọt bắn hô hấp, sử dụng chung đồ dùng như chăn màn, quần áo… với người đang bị đậu mùa khỉ cũng có thể bị lây.

Phân tích đặc điểm dịch tễ của đợt dịch đậu mùa khỉ trên thế giới từ năm 2022 đến nay, WHO nhận định virus phát tán hầu hết qua quan hệ tình dục. Mọi người đều có thể mắc bệnh nếu có những hành vi tình dục nguy cơ. Việc sử dụng thuốc ARV trong điều trị nhiễm HIV hoặc điều trị dự phòng trước phơi nhiễm không thay thế được các biện pháp tình dục an toàn để dự phòng lây nhiễm đậu mùa khỉ.

Chuyên gia khuyến cáo không nên lo lắng quá mức bởi đậu mùa khỉ không dễ lây lan ra cộng đồng. Bệnh đậu mùa khỉ là bệnh có thể tự khỏi trong vòng từ 2 đến 4 tuần, trừ một số trường hợp bị suy giảm miễn dịch, phụ nữ có thai, trẻ em… bệnh có thể nặng hơn. Vì vậy, người bệnh đậu mùa khỉ hoặc nghi ngờ mắc cần được bác sĩ khám, đánh giá tình trạng lâm sàng để có chỉ định điều trị phù hợp.

Người dân cảnh giác chủ động phòng ngừa tích cực nếu thuộc nhóm nguy cơ cao và tránh tiếp xúc gần với người có triệu chứng nghi ngờ. Người có triệu chứng nghi ngờ như phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều dấu hiệu khác như sốt trên 38 độ C, nổi hạch (sưng hạch bạch huyết), đau đầu, đau cơ, đau lưng, suy nhược… cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục, đồng thời liên hệ cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời.